Gerçek Yaşam Verisi ve Gerçek Yaşam Kanıtının Sağlıkta Değere Etkisi
Özet
Sağlıkta değer, sağlık hizmetlerindeki çıktının, sonuçlarına göre ele alınmasını ifade eder. Bu kavram,
maliyete ve hacme dayalı klasik anlayışın dışına çıkarak, sağlanan fayda ile ödenen para arasında
algılanan ilişkiyi de dikkate alan yeni bir yaklaşım olarak gündemdedir. Değer temelli bu yaklaşım,
sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmayı, maliyetlerini düşürmeyi ve hastayı merkeze alan bir yaklaşımla
memnuniyet sağlamayı hedeflemektedir. Bu hedeflere ulaşabilmek için faydanın doğru ölçülmesi
gerekir. Bu ölçümler günümüze kadar çeşitli kanıtlar aracılığı ile yapılmaktaydı, ancak bu kanıtlardan
elde edilemeyen çevresel faktörlere ya da hasta tarafından bildirilen sonuçlara ilişkin veriler için gerçek
yaşam verileri ve kanıtlarına ihtiyaç vardır. Gerçek yaşam verileri; insanların yaşam tarzlarından, ilaç ve
cihaz kullanımlarından, tedavi sonuçlarından elde edilmektedir. Elde edilen bu verilerin işlenerek bilgiye
dönüştürülmesi ve kullanılabilir hale getirilmesi de gerçek yaşam kanıtı olarak ifade edilmektedir. Sağlık
sektöründe bu veriler, teknolojinin gelişimiyle birlikte daha kolay ve hızlı bir biçimde elde edilebilmektedir.
Dolayısıyla, sağlıkta değer kavramının hedeflerini yerine getirebilmesi için gerçek yaşam verilerine
ihtiyacı vardır. Bu nedenle, bu verileri üretecek teknolojik cihazların kullanımının yaygınlaştırılması için;
sübvansiyonların sağlanması, milli ve yerli üretimin desteklenmesi, toplumda teknoloji okuryazarlığının
artırılması gibi düzenlemelere ihtiyaç olduğu düşünülmektedir. Ayrıca hem bu verileri kullanan tarafların
haklarını koruyacak hem de bilgi paylaşımını kolaylaştıracak yasal düzenlemelerin ve platformların
kurulması da gerekli görülmektedir.
Yazar(lar)
Aliye Aslı SONSUZ
Yaşar GÖKALP