Özet

İnsanlar, yaşamları boyunca sağlıklarını olumsuz etkileyebilecek pek çok risk faktörüyle karşı karşıya
kalmaktadır. İnsan sağlığı, biyolojik faktörlerin yanı sıra davranışsal, çevresel, toplumsal ve sosyoekonomik
birçok faktörden etkilenmektedir. Hastalık ve yaralanmaların ortaya çıkma olasılığını artıran bu faktörler
dünyada en önemli ölüm nedenleri arasında sıralanan hastalıkların başlıca sebeplerini oluşturmaktadır.
Bu sebeple hastalık ve yaralanmaları önlemek için, bu faktörlerin altında yatan nedenleri bilmek ve
bu nedenlerle ilgilenmek önemli ve gereklidir. Bu araştırmanın amacı, Ekonomik Kalkınma ve İşirliği
Örgütü’ne (OECD) üye 35 ülkeyi sağlık risk faktörlerine göre benzer kümelere ayırmak ve Türkiye’nin hangi
ülkelerle benzerlik gösterdiğini tespit etmektir. Ülkelerin sağlık risk faktörlerine göre değerlendirilmesinde
kullanılan değişkenler; tütün kullanımı, alkol tüketimi, obezite, günlük meyve tüketimi, günlük sebze
tüketimi, hava kirliliği maruziyeti, cepten yapılan sağlık harcamaları, işsizlik, düşü k eğitim düzeyi ve özel
sağlık harcamalarıdır. Araştırmada, 35 OECD ülkesinin 2020 yılı için belirlenen on farklı sağlık risk faktörü
kümeleme analizi ile değerlendirilmiştir. İlk olarak her bir risk faktörüne ayrı ayrı kümeleme analizi
uygulanmış ve sonucunda ülkeler üç kümede toplanmıştır. Daha sonra tüm risk faktörlerine kümeleme
analizi uygulanmış ve analiz sonucunda ülkelerin benzerliklerine göre dört kümeye ayrılmasına karar
verilmiştir. Türkiye’nin belirlenen sağlık risk faktörlerine göre en fazla benzerlik gösterdiği ülkeler; İtalya,
Portekiz, İspanya ve Meksika olmuştur. Araştırma sonucunda Türkiye’nin sağlık risk faktörleri bakımından
en yüksek riskli kümede yer aldığı tespit edilmiştir.

Yazar(lar)

Şeyma Yenioğlu
Gülbiye Yenimahalleli Yaşar

PDF